Η γεροντική εκφύλιση της ωχράς κηλίδας επηρεάζει άνδρες και γυναίκες συνήθως μετά την ηλικία των 65 ετών και συνήθως επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, στερώντας από τον ασθενή την κεντρική του όραση. Πολλά άτομα μπορεί να είναι ευάλωτα λόγω γενετικών παραγόντων, ενώ το κάπνισμα είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο.
Στην ΕΕ, περίπου 760 ανά 100.000 ανθρώπους έχουν διαταραγμένη όραση. Οι δύο σημαντικότερες αιτίες οπτικής βλάβης στις δυτικές χώρες είναι ο καταρράκτης και η σχετική με την ηλικία εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (AMD). Και οι δύο καταστάσεις συνδέονται με τον διαβήτη, την παχυσαρκία και τη γήρανση. Ενώ η οπτική διαταραχή δεν αποτελεί άμεση απειλή για τη ζωή, η μειωμένη όραση μπορεί να προκαλέσει σοβαρούς περιορισμούς στην ανεξαρτησία, την κινητικότητα και την ποιότητα της ζωής.
Η σχετική με την ηλικία εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μια χρόνια προοδευτική πάθηση που εμφανίζεται όταν αλλοιώνεται ο ιστός στην ωχρά κηλίδα (το κεντρικό μέρος του αμφιβληστροειδούς). Η ωχρά κηλίδα έχει το μέγεθος ενός κεφαλιού καρφίτσας και είναι υπεύθυνη για αυτό που βλέπουμε κατευθείαν μπροστά μας και για την οξύτερη όρασή μας, η οποία είναι απαραίτητη για την ανάγνωση, το γράψιμο, την οδήγηση τη νύχτα και τη δυνατότητά μας να δούμε τα χρώματα. Στην εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, η κεντρική όραση θολώνει, οι ευθείες γραμμές φαίνονται κυματιστές και δυσκολευόμαστε να ξεχωρίσουμε τα χρώματα. Καθώς η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μια βαθμιαία, ανώδυνη απώλεια της όρασης, που είναι κατά ένα μεγάλο μέρος αθεράπευτη, είναι σημαντικό να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για την πρόληψή της.
Η οξειδωτική καταστροφή είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου και στις δύο καταστάσεις. Υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία ότι οι αντιοξειδωτικές θρεπτικές ουσίες, ιδιαίτερα οι βιταμίνες Α, C και E, μαζί με τις χρωστικές ουσίες των καροτενοειδών, λουτεΐνη και ζεαξανθίνη (που βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά), μπορούν να αποτρέψουν ή να καθυστερήσουν την έναρξη αυτών των μορφών τύφλωσης στα γηρατειά.
Ζεαξανθίνη
Η Ζεαξανθίνη είναι μια αντιοξειδωτική χρωστική ουσία που ανήκει στην οικογένεια των φλαβονοειδών. Βρίσκεται σε πολλά αρωματικά χορταρικά, σε φρούτα και σε λαχανικά καθώς και στον κρόκο του αυγού.
Γενικότερα τα συστατικά που ανήκουν στα φυσικά φλαβονοειδή παρέχουν στον οργανισμό αντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτική προστασία.. Η ζεαξανθίνη ανήκει στα καροτενοειδή , μια ομάδα φλαβονοειδών αντιοξειδωτικών, που διαιρείται περαιτέρω σε άλλες δύο ομάδες :
- στα καροτένια
- στις ξανθοφύλλες.
Η ζεαξανθίνη είναι μια ξανθοφύλλη, που είναι σημαντική για την υγεία των ματιών και παίζει σημαντικό ρόλο στην καλή λειτουργία της όρασης. Στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού υπάρχει μεγάλη ποσότητα ζεαξανθίνης. Συμβάλλει σημαντικά, στην προστασία του ματιού από την υπεριώδη (UV) ακτινοβολία , και εμποδίζει τις ελεύθερες ρίζες να προκαλέσουν στον αμφιβληστροειδή και στο φακό του ματιού, βλάβες που μπορεί να σχετίζονται, με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, με καταρράκτη, και γλαύκωμα Οι καλύτερες πηγές ζεαξανθίνης είναι τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως τα χόρτα, λάχανο, και το σπανάκι. Επίσης η ζεαξανθίνη βρίσκεται, στον κρόκο του αυγού και σε κίτρινα φρούτα και λαχανικά.
Απορρόφηση
Πρόκειται για μια λιποδιαλυτή ουσία, που σημαίνει ότι απορροφάται καλύτερα όταν λαμβάνεται μαζί με τρόφιμα που περιέχουν λιπαρά, ή σε συνδυασμό με λιπαρά οξέα, όπως ιχθυέλαια και συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA).
Ενδείκνυται σε:
- άτομα που ακολουθούν δίαιτες με χαμηλά λιπαρά ή δίαιτες στις οποίες δεν υπάρχει επάρκεια φρούτων και λαχανικών,
- άτομα με αυξημένο κίνδυνο έλλειψης καροτενοειδών.
- καπνιστές αφού το κάπνισμα επιβραδύνει την απορρόφηση των καροτενοειδών, οπότε οι καπνιστές θα πρέπει να προσλαμβάνουν αρκετά φρούτα και λαχανικά.
Λουτεϊνη
Η λουτεϊνη είναι μία
ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία που ανήκει στην οικογένεια των καροτενοειδών με τη
διαφορά από το α-και β- καροτένιο ότι δεν μπορεί να μετατραπεί σε Vit A στο
σώμα μας. Συμβάλλει σημαντικά, στην
προστασία του ματιού και της επιδερμίδας από την υπεριώδη (UV)
ακτινοβολία και όπως αποδεικνύουν οι μελέτες, φαίνεται να ασκεί και προληπτικη
δράση μειώνοντας τον κίνδυνο της εκφύλισης της ωχρας κοιλίδας με σαφή αναστροφή
των συμπτωμάτων μετά την πρόσληψή της (μελέτη LAST).
Η λουτεϊνη εκτός από
φίλτρο προστασίας από την ακτινοβολία και τις ελεύθερες ρίζες φαίνεται να βοηθά
και στη μείωση της φλεγμονής και ερυθήματος (κοκκίνισμα) του δέρματος ενώ φαίνεται να παρουσιάζει προληπτική δράση στον καρκινο του δέρματος του στήθους, του στομάχου και του τραχήλου της μήτρας.
Οι ευεργετικές της δράσεις επεκτείνονται στην πρόληψη ή επιβράδυνση της αθηροσκλήρωση, παράγοντα που οδηγεί στην καρδιοπάθεια.
Η λουτεϊνη δεν μπορεί να
παραχθεί από το σώμα μας και έτσι πρέπει να την προσλάβουμε με την διατροφή. Τη συναντάμε ως φυσικό συστατικό σε διάφορα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων φυλλωδών λαχανικών και του κρόκου του αυγού, κατέχει εξέχουσα θέση στην παγκόσμια αγορά διατροφικών συμπληρωμάτων εδώ και τουλάχιστον 10 χρόνια, ως ένα συστατικό που έχει την ιδιότητα να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης εκφυλισμού της ωχρής κηλίδας.
Η δόση
από 6-30mg την ημέρα μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής και
αποτελεσματική.
Πρόσφατη μελέτη από την Κίνα προτείνει ότι μπορούν επίσης να λειτουργήσουν προστατευτικά και ενάντια στις επιβλαβείς επιδράσεις της έκθεσης των ματιών στο φώς της οθόνης του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Μετά από 12 εβδομάδες λήψης συμπληρωμάτων λουτεΐνης, παρατηρήθηκε βελτίωση στην ευαισθησία στο φως της οθόνης του υπολογιστή στους 37 συμμετέχοντες της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό British Journal of Nutrition. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου: «παρατηρήθηκε βελτίωση της οπτικής λειτουργίας των υγιών ατόμων που έλαβαν τα συμπληρώματα λουτεΐνης, ειδικότερα της ευαισθησίας στο στο φως της οθόνης, γεγονός που υποδεικνύει ότι η υψηλή πρόσληψη λουτεΐνης μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στην οπτική απόδοση».
ΠΗΓΕΣ
- Mares-Perlman JA, Fisher AI, Klein R, et al. Lutein and zeaxanthin in the diet and serum and their relation to age-related maculopathy in the third national health and nutrition examination survey. Am J Epidemiol. 2001;153(5):424-432.
- Gale CR, Hall NF, Phillips DI, Martyn CN. Lutein and zeaxanthin status and risk of age-related macular degeneration. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2003;44(6):2461-2465.
- http://www.vitaminstuff.com
- www.health.in.gr
- http://www.eufic.org
- www.nutrimed.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου