Νέα δεδομένα αμφισβητούν τη χρήση παρακεταμόλης στην καταπολέμιση της γρίπης του Κώστα Βαρδιάμπαση

Τα φάρμακα δεν είναι καραμέλες….πόσες φορές το έχετε ακούσει αυτό τα τελευταία χρόνια; 

Όπως και το ότι όλα τα φάρμακα έχουν παρενέργειες και αλληλεπιδράσεις και ότι πρέπει να χρησιμοποιείτε μόνο όταν υπάρχει η κατάλληλη ένδειξη και με τη συμβουλή ειδικού; Από την άλλη, πόσες φορές, ένα γυαλιστερό κουτάκι ή μια διαφήμιση, δεν ήταν το κριτήριο για να επιλέξετε ποιο φάρμακο θα πάρετε πχ για το κρυολόγημα; Ας δούμε, ξανά, τα πράγματα, από μια κάπως διαφορετική σκοπιά: Πως θα σας φαινόταν, αν σας έλεγε κάποιος πως εκείνο το γνωστό φαρμακάκι με την πολύ ωραία συσκευασία που γράφει πάνω με μεγάλα γράμματα “COLD & FLU” , τελικά ίσως και να …ΜΗΝ ενδείκνυται για τη γρίπη; Και τι θα λέγατε αν αυτός ο κάποιος δεν ήταν μια τυχαία σελίδα στο διαδίκτυο, αλλά μια ομάδα επιστημόνων και πανεπιστημιακών; Και όμως, κάτι εντελώς αναπάντεχο συνέβη πρόσφατα, και αφορά το συχνότερα ίσως χρησιμοποιούμενο φάρμακο παγκοσμίως. Την παρακεταμόλη.

Τόμοι ολόκληροι έχουν γραφτεί, σκοπός του κειμένου δεν είναι να κρίνει ούτε την έρευνα που αναφέρεται παρακάτω, ούτε την απάντηση από το NHS, ούτε να επαναλάβει πολυσυζητημένα θέματα που αφορούν τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Είναι να αναδείξει αφενός το διαρκές ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας για τη χρήση των φαρμάκων, ακόμα και των πιο «απλών» και των πιο «παλαιών» και αφετέρου τη μαγεία της φαρμακευτικής επιστήμης, που παραμένει ζωντανή, επίκαιρη, διαρκώς εξελισσόμενη και σαφώς απαραίτητη, σε όλες τις εκφάνσεις της, από το εργαστήριο έως το κοινοτικό φαρμακείο, σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα υγείας.

Η έρευνα από τους επιστήμονες της Νέας Ζηλανδίας :Το Δεκέμβρη 2015 δημοσιεύθηκε στο “Respirology” μια μελέτη από ομάδα επιστημόνων της Νέας Ζηλανδίας, που έγινε σε μικρό δείγμα ασθενών (80 άτομα). Το συμπέρασμα που αναγράφεται : «Η παρακατεμόλη δεν είχε καμία επίδραση στην καταπολέμηση του ιού της γρίπης, τη θερμοκρασία ή τα κλινικά συμπτώματα, ασθενών που επιβεβαιωμένα με PCR νοσούν από γρίπη. Είναι ανεπαρκή τα στοιχεία στα οποία βασίζεται η χρήση της παρακεταμόλης σε μολύνσεις από τον ιό της γρίπης» [i]

Όπως ήταν αναμενόμενο, ένα τέτοιο συμπέρασμα, από μια ομάδα επιστημόνων, δεν έμεινε απαρατήρητο.

Στις 14-12-15 οι “Times” δημοσίευσαν άρθρο με τίτλο Paracetamol 'doesn't help to ease flu [ii], ομοίως και η Daily Telegraph στις 13-12-15 [iii]

Η απάντηση από το NHS : 

Σε μια προσπάθεια να επανέλθουν τα πράγματα στη θέση τους, στις 14-12-15 δημοσιεύθηκε στα NHS news μια απάντηση στα δημοσιεύματα που αμφισβητούν τη χρήση της παρακεταμόλης από τους πάσχοντες από γρίπη. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται πως η μελέτη στη Νέα Ζηλανδία δεν ήταν σχεδιασμένη σωστά (αφού η παρακεταμόλη δεν είναι αντιικό φάρμακο και δεν είχε ποτέ σχεδιαστεί για να μειώσει το ιικό φορτίο ή να θεραπεύσει από τη μόλυνση) και πως το δείγμα της μελέτης ήταν πολύ μικρό για να εξαχθεί ένα συμπέρασμα τόσο μεγάλης εμβέλειας. Καταλήγει στη διατύπωση της θέσης πως αν και η έρευνα αυτή μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για περαιτέρω διερεύνηση, είναι πολύ νωρίς για να αλλάξουν οι συστάσεις, ειδικά όταν υπάρχουν ένα σωρό άλλες μελέτες που προτείνουν το ακριβώς αντίθετο.[iv]

Η ιστορία του φαρμάκου :

Η παρακεταμόλη παρασκευάσθηκε συνθετικά το 1873 , ωστόσο δεν χρησιμοποιήθηκε από την αρχή. Εκείνη την εποχή (από το 1887) ξεκίνησε η χρήση της φαινακετίνης, ως εναλλακτική της ασπιρίνης. Το 1893 βρέθηκε παρακεταμόλη στα ούρα ανθρώπων που είχαν λάβει φαινακετίνη και από το 1899 ανακαλύφθηκε πως η παρακεταμόλη είναι μεταβολίτης της ακετανιλίδης.
 Πολλά χρόνια αργότερα, στα τέλη της δεκαετίας του 1940, η ακετανιλίδη και η φαινακετίνη άρχισαν να αποσύρονται, λόγω των σοβαρών παρενεργειών που προκαλούσαν και άρχισε τότε, να προτείνεται ως εναλλακτική η παρακεταμόλη.

 Έτσι, φτάνουμε στο 1955, οπότε κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ η παρακεταμόλη με το εμπορικό όνομα “Tylenol” ενώ το 1956 κυκλοφόρησε στη Μ.Βρετανία το γνωστό “Panadol”.

Σήμερα, 60 χρόνια μετά την πρώτη της εμπορική κυκλοφορία, η παρακεταμόλη είναι ίσως το συχνότερα χρησιμοποιούμενο μη συνταγογραφούμενο φάρμακο σε όλο τον κόσμο.

  

Βαρδιάμπασης Κώστας

Πρόεδρος Φ.Σ Ρεθύμνου

---

[i] http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/resp.12685/epdf

[ii] http://www.thetimes.co.uk/tto/health/news/article4640361.ece 

[iii] http://www.telegraph.co.uk/news/science/12048064/Paracetamol-for-the-flu-has-no-effect-say-scientists.html

[iv] http://www.nhs.uk/news/2015/12December/Pages/Is-paracetamol-any-good-for-treating-flu.aspx