Τα ΜΗΣΥΦΑ, η απελευθέρωση και οι "δεύτερες σκέψεις"... του Γιάννη Δαγρέ

Τη μεγαλύτερη προσβασιμότητα με ασφάλεια, διαθέτουν οι καταναλωτές, όταν για τα σκευάσματα που προτιμούν για αυτοθεραπεία, τα συστήνει ανεξάρτητος επιστήμονας υγείας

Στην Ελλάδα παρατηρείται η μεγαλύτερη δυνατότητα πρόσβασης των κατοίκων σε φαρμακείο, απ΄ ότι σε όλη την Ευρώπη, καθώς αντιστοιχούν 84,06 φαρμακεία ανά 100.000 πληθυσμού, όταν στη Δανία (που διατηρεί το χαμηλότερο ποσοστό) αντιστοιχούν 6,55 φαρμακεία, στην Ολλανδία 11,8 και στην Κύπρο που είναι στη δεύτερη θέση μετά την Ελλάδα, αντιστοιχούν 55.

Ταυτόχρονα, η χώρα μας - μέχρι τώρα τουλάχιστον- αποτελεί ένα από τα ασφαλέστερα..

 ...μέρη όσον αφορά νομικούς κινδύνους και κινδύνους μαζικής δυσφήμησης των προϊόντων, για κάποιον που χρειάζεται ένα OTC φάρμακο. Η αιτία είναι ότι μέχρι τον Απρίλιο του 2016 η πρόσβαση σε αυτά τα φάρμακα γινόταν αποκλειστικά και μόνο από τα φαρμακεία.

Το φαρμακείο στην κοινότητα, έχει τα εξής γενικά χαρακτηριστικά:

• Μπορεί να βρεθεί παντού
• Κάθε ώρα της ημέρας και κάθε μέρα του χρόνου 
• Με έναν ανεξάρτητο και υπεύθυνο από το νόμο επιστήμονα υγείας διαθέσιμο 
• Δωρεάν.

Σε σχέση με την Δημόσια Υγεία σε ότι αφορά την Ευρώπη, τα φαρμακεία έχουν την υψηλότερη προσβασιμότητα κι αυτό γιατί:

• 400.000 κοινότητα Φαρμακεία σε όλη την Ευρώπη (34 χώρες) είναι προσιτά σε έναν πληθυσμό 0,5 δισ. Ευρωπαίων πολιτών (από τα οποία περίπου 46 εκατομμύρια (≈10% του συνολικού ευρωπαϊκού πληθυσμού) επισκέπτεται ένα φαρμακείο κάθε μέρα). 
• Το φαρμακείο είναι ο ευκολότερος (χωρίς ραντεβού-αναμονή), το κοντινότερο σε όλους, άρα και το  πιο συχνά επισκεπτόμενο, σημείο με επίσημα αναγνωρισμένο επιστήμονα υγείας, και όλο αυτό 24/7 και δωρεάν. 

Εξασφαλίζουν δε την καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών (ασφάλεια / αποδοτικότητα) καθώς: 

• Περισσότερο από το 20% των διαλόγων φαρμακοποιού-ασθενούς αποκαλύπτει προβλήματα αυτοθεραπείας. 
• Περίπου τα 2/3 των ανθρώπων που δεν γνωρίζουν τους βασικούς παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με τη χρήση των μη συνταγογραφούμενων-Φαρμάκων. 

Αποτελεί βέβαια κοινό τόπο στη Υγεία, ότι τα ΟΤC φάρμακα προκαλούν επίσης πολλούς θανάτους. Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 15.000 ασθενείς πεθαίνουν στη Βόρεια Αμερική από ασπιρίνη και ιβουπροφαίνη, ενώ το Tylenol είναι η αιτία χιλιάδων εισαγωγών στο νοσοκομείο και εκατοντάδες θανάτων ετησίως στη Βόρεια Αμερική.

Με δεδομένα όλα αυτά, η Ελλάδα απολαμβάνει την υψηλότερη Πρόσβαση και Ποιότητα (ασφάλεια / απόδοση σε χρήση) Φαρμακευτικών Υπηρεσιών στην Ευρώπη, με τις καλύτερες τιμές .

Πλεονεκτήματα φαρμακείου για την βιομηχανία

Τα φαρμακεία στην Ευρώπη, εξασφαλίζουν μια σειρά από πλεονεκτήματα για τη φαρμακοβιομηχανία που ασχολείται με τον κλάδο των OTC.

1. Προσβασιμότητα αγοράς

 Μόνο τα φαρμακεία παρέχουν την καλύτερη προσβασιμότητα σε ΜΗΣΥΦΑ (απώλεια ευκαιρίας πώλησης λόγω δυσκολιών πρόσβασης = καμία). (Ο καθένας μπορεί να πάρει OTC στο φαρμακείο της γειτονιάς του: - Όπου ζει, ή βρίσκεται, σε όλη την Ευρώπη - Κάθε φορά που χρειάζεται ένα OTC είναι διαθέσιμο 24/7 και αμέσως).

2.  Ασφάλεια χρήσης

 Το μόνο μέρος που παρέχει τα απαιτούμενα υψηλά πρότυπα για την ασφαλή χρήση των ΜΗΣΥΦΑ. (Κίνδυνοι για τραγικά περιστατικά που οφείλονται σε χρήση από σημεία λιανικής πώλησης, που μπορεί να έχει νομικές ή δικαστικές επιπτώσεις , έξοδα, μαζική κάλυψη από media, έναρξη δημόσιας συζήτησης για εισαγωγή νέων νομοθετικών περιορισμών = Ασήμαντοι).

3. Αποδοτικότητα χρήσης

Το μόνο μέρος που παρέχει τις απαιτούμενες υψηλές προδιαγραφές για την αποδοτική χρήση τωνΜΗΣΥΦΑ. Η αποδοτικότητα οδηγεί στην εμπιστοσύνη και την προτίμηση όσο και η ασφάλεια.  Αυτό δίνει ένα πλεονέκτημα στην πεποίθηση των ανθρώπων να προτιμά τα OTCs σε σύγκριση με άλλες εύκολες στην πρόσβαση θεραπείες όπως τα συμπληρώματα διατροφής.

4. Συνεργασία αξιόπιστη και επωφελής

Η συνεργασία με τα Φαρμακεία, σε σύγκριση με το λιανικό εμπόριο παρέχει στη βιομηχανία των OTC :

- υψηλότερα περιθώρια κέρδους,

- λιγότερους κινδύνους στις συμφωνίες συνεργασίας.

5.Κύρος  

Η προσβασιμότητα σε προϊόντα αποκλειστικά διατιθέμενα στα Φαρμακεία κάνει αυτόματα τους ανθρώπους πιο πιστους, πράγμα που οδηγεί σε πιο σταθερες και εγγυημένες επιχειρηματικές ευκαιρίες, καθώς και σε ασφάλεια / προστασία από τον ανταγωνισμό άλλων που επιθυμούν να θεωρούνται πρωτογενή προϊόντα υγειονομικής περίθαλψης. Το φαρμακείο ως ένα παγκόσμιο σύμβολο σημαίνει για τους καταναλωτές: εμπιστοσύνη στην επιστήμη, μοναδικότητα στις επιλογές, αξιοπιστία στην ηθική.

Μέλλον, Ευκαιρίες και Κίνδυνοι στα OTCs και τα Φαρμακεία

Τα OTCs στην Ελλάδα από το 2013-2015, παρουσίασαν ανάπτυξη 13,2%  τα έτη 2012-13, αύξηση 24,9% τα έτη 2013-14 και 12,6% τα έτη 2014-15. Συνολικά, η ανάπτυξη του κλάδου την τριετία 2013-2015 έφθασε το 49,60% σε αξίες. Το 2014, συνολικά 139 νέα προϊόντα εισήλθαν στην Λίστα OTC .

Σε ότι αφορά την ποσότητα, τα OTCs, στο ίδιο διάστημα παρουσίασαν ανάπτυξη η οποία έφτασε το 6,70% το 2012-13, το 15,17% το 2013-14 και  10,63% το 2014-15, παρουσιάζοντας συνολικά ανάπτυξη στην τριετία, της τάξης του 27,40%.

Το εγγύς μέλλον 

Από τους 1582 κωδικούς, οι 216 πρόκειται να ξεκινήσουν να διανέμονται εκτός φαρμακείου. Ο κατάλογος αυτών των φαρμάκων πρόκειται να ανακοινωθεί άμεσα, και θα αφορά  περίπου 90 δραστικές ουσίες μόνες τους ή σε συνδυασμούς, για  17 κατηγορίες ασθενειών.

Η μέση τιμή προϊόντος OTC (ανά τεμάχιο) ήταν 3,48 € (2013), 3,78 € (2014) και 3,84 € (2015), με μέσο όρο τα 3,70 € για αυτά τα 3 χρόνια. 

Δεδομένου ότι οι τιμές αυτές είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη, υπάρχει χώρος για υψηλότερες τιμές, αλλά για το Ελληνικό περιβάλλον του σήμερα, αυτό μπορεί να συμβεί μόνο σταδιακά. Ο συνολικός κατάλογος των OTC προϊόντων δεν έχει αλλάξει από το 2014 και δεν είναι πιθανό να αλλάξει στο εγγύς μέλλον. Ο νομοθετικός περιορισμός της ανώτατης θεσμοθετημένης από το κράτος τιμής, πρόκειται να καταργηθεί τις  31-12-2016. Η βιομηχανία των Over-the-counter φαρμάκων δεν αποτελεί καινοτόμα επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά έχει ένα καθοριστικό ρόλο στην παγκόσμια φροντίδα υγείας. Μπορεί να εξοικονομήσει στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης ένα τεράστιο ποσό χρημάτων και την ίδια στιγμή να παρέχει προϊόντα που σχεδόν ο καθένας θα χρειαστεί τουλάχιστον φορά στη ζωή του.

Αυτοθεραπεία

Η προσωπική επιλογή του καταναλωτή, με δεδομένη τη φύση των ΜΗΣΥΦΑ, δεν αποτελεί αποδεκτή επιλογή. Η αυτοθεραπεία δεν λειτουργεί έτσι με τα ΜΗΣΥΦΑ. Η πρόσβαση στα OTC απαιτεί την παρέμβαση του ανεξάρτητου φαρμακοποιού, τουλάχιστον για την πρώτη φορά. Το γεγονός επιβεβαιώνεται και από την απαγόρευση από τη Σουηδία, της πώλησης της παρακεταμόλης στα σούπερ - μάρκετ από τον περασμένο Μάιο, τη στιγμή που είχε επιτραπεί από το 2009. Αντίστοιχα, η δικλοφαινάκη στη Μ. Βρετανία διατίθεται πλέον μόνο με ιατρική συνταγή από τον περασμένο Ιανουάριο, καθώς συνδέθηκε με καρδιολογικά προβλήματα.

Διαπιστώσεις

Με την απελευθέρωση της αγοράς των ΜΗΣΥΦΑ, συγκεκριμένα γεγονότα πρόκειται να συμβούν:

1. Προτίμηση σύστασης: τα συμπληρώματα διατροφής και τα γάλατα πρώτης βρεφικής ηλικίας που διατίθενται στη λιανική αγορά ήδη, έχουν δείξει ότι οι φαρμακοποιοί προτιμούν να συστήσουν προϊόντα που έχουν επιλέξει ως κανάλι διανομής μόνο το φαρμακείο. Αυτό θα προσφέρει αυτόματα ένα τεράστιο πλεονέκτημα στις πωλήσεις των OTCs που βρίσκονται αποκλειστικά στα φαρμακείαέναντι προϊόντων που μπορούν επίσης να βρεθούν και εκτός αυτών.

2. Τιμολογιακή εξέλιξη: Ήδη σε ορισμένα προϊόντα προέκυψε αύξηση τιμής από 32,5 - 143%. Συγκεκριμένα, η τιμή αλοιφής αυξήθηκε 32,% μόνο από μια αλλαγή στο ... καπάκι, ενώ σε φυσικά δάκρυα, η τιμή αυξήθηκε 62%, ενώ η ποσότητα μειώθηκε κατά 33,3%, με αποτέλεσμα η συνολική αύξηση της τιμής να φθάσει το 143%.

Η αιτία που επετράπη από την τρόικα και την Κυβέρνηση να πωλούνται ΜΗΣΥΦΑ εκτός φαρμακείων, είναι θεωρητικά ότι ο «ανταγωνισμός» θα ωφελήσει τους καταναλωτές. 

Αλλά τα γεγονότα δείχνουν ότι στην πραγματικότητα η «απελευθέρωση» των  OTCs φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα: 

• Περισσότερα ακριβά προϊόντα και 
• Μεγαλύτερους κινδύνους για τη Δημόσια Υγεία. 

Η Ελληνική κοινωνία είναι πολύ πιο ευαίσθητη τώρα από ό, τι τις προηγούμενες περιόδους, λόγω του τεράστιου αντίκτυπου της κρίσης στην ευημερία των πολιτών. Περιστατικά όπως τα παραπάνω θα εμφανίζονται περισσότερο στα μέσα ενημέρωσης, και πιθανότατα θα κάνουν τους πολίτες και την κυβέρνηση να επανεξετάσουν έντονα ... αν ήταν καλή ιδέα να "αφήσουμε την αγορά" να ορίσει τους κανόνες, ή είναι προτιμότερο το κράτος να έχει την τελευταία λέξη, όπως συνέβη στο παρελθόν.

Ο κ. Γιάννης Δαγρές είναι φαρμακοποιός, αντιπρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου και του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής

http://farmakopoioi.blogspot.gr/2016/06/blog-post_72.html
www.healthmag.gr